تاریخچه لوگوی لینوکس

۲۵ آذر ۱۴۰۳خونه

یه چند روزی بود که داشتم به اینکه لوگوی تهلاگ رو دوباره طراحی کنیم فکر می‌کردم. امروز که پیج لینکدینش عمومی کردیم موقع تکمیل محتوای پروفایلش دیدم واقعا لوگوی فعلی جالب نیست و باید به یه لوگوی بهتر برسیم که بتونیم باهاش بهش هویت بدیم. امروز که داشتم درباره لوگوی خود لینوکس سرچ می‌زدم توی صفحه ویکی‌پدیاش متوجه شدم که انگار یه فلسفه و تاریخچه‌ی جالبی داره، این شد که یکم وقت گذاشتم و درباره‌اش خوندم تا ببینم واقعا از کجا اومده و چرا پنگوئنه. درآخر هم چون دنبال یه بهونه بودم اولین پست وبلاگم رو بنویسم اینجا خلاصه‌ی هرچیزی که ازش فهمیدم رو نوشتم.

شروع داستان

خب داستان از جایی شروع می‌شه که لینوکس تا ۵ سال بعد از انتشار لوگوی رسمی نداشت. اون زمان اکثر ارتباطات جامعه لینوکس روی میلینگ لیست بود. من اینجا یه آرشیو خوب از سال ۱۹۹۵ پیدا کردم، توی قدیمی‌ترین ایمیل یه شخصی به اسم Chris Dent نوشته که آرشیو میلینگ لیست قدیمی‌تر لینوکس رو موقعی که داشته توسعه‌اش می‌داده اشتباهی پاک کرده. توی این میلینگ لیست سال ۱۹۹۶ شروع می‌کنن به بحث درباره اینکه یه لوگوی خوب برای لینوکس می‌خوایم. هر کسی ایده خودش رو می‌ده و صحبت ادامه‌دار می‌شه و کاربرا شروع می‌کنن به طراحی لوگوها و پیشنهاد دادن. اکثر طرح‌ها یه سری حیوانات وحشی مثل کوسه و عقاب بودن، اما حیون مورد علاقه خود تروالدز پنگوئن بود. تروالدز نمی‌خواست که یه لوگوی ترسناک و خفن طراحی بشه، می‌خواست پنگوئنی که طراحی می‌کنن احساس راحتی و فان بودن رو به مردم بده.

پنگوئن رازی

"راضی" رو از قصد "رازی" نوشتم که با زکریا تراز شه. تروالدز درواقع می‌خواست که این پنگوئن حس رضایت و راحتی بده. یه جا می‌گه من موقعی لوگو رو موفق میدونم که یه بچه بعد از دیدنش بگه: "مامان، مامان، می‌تونم یکی از اینا داشته باشم؟". درادامه توصیف می‌کنه که پنگوئن باید جوری باشه که انگار کلی شاه‌ماهی خورده و نشسته داره استراحت می‌کنه با یه لبخند و توی سرش با این فکر که دنیا جای خوبیه بعد از زدن یه آروق. اونموقع لینوکس توی تصور عموم مردم یه پروژه خیلی خفن بود (البته که هست) و از زیر دریا تا فضا ازش استفاده می‌شه. معمولا آدم توقع یه لوگویی رو داره که حس خفن بودن رو بده، اما لینوس یه لوگو فان می‌خواست. می‌تونید وسط خوندن این پست برید ایمیل تروالدز رو بخونید، داخلش جزئیات خیلی کاملی از پنگوئن می‌ده جوری که دقیقا بعد از خوندنش هر کسی یاد لوگوی فعلی لینوکس میوفته.

تاکس (Tux)

بین همه‌ی لوگوهایی که طراحی شد تروالدز لوگوی Larry Ewing رو انتخاب می‌کنه. لری یکی از فعال‌های جامعه نرم‌افزار آزاد هست و کلی روی پروژه‌های اوپن‌سورس مایکروسافت بعدها کار می‌کنه. توی میلینگ لیست هنوز ایمیلی که تروالدز لوگوی لری انتخابش می‌کنه و اون رو به اندازه کافی "ساده، خوش‌سلیقه و بامزه" نام می‌بره هست. طراحی لوگوی لری رو می‌شه از این لینک هنوز دید. بعد از انتخاب لوگو کاربرا میان که روش اسم بذارن و چون تروالدز یه مدت نبود، خودشون دست به کار می‌شن. یکی اسم Homer رو پیشنهاد می‌ده چون پنگوئن آخر شبیه شخصیت Homer توی سریال سیمپسون‌ها می‌شه. اما با اسم ساده‌ی Tux درآخر موافقت می‌شه که مخفف Torvalds UniX هست.

مسکات (یا نماد)

لوگوی تاکس لینوکس درواقع یه نوع مس‌کات (Mascot) هم هست. مسکات به یه نمادی گفته می‌شه که برای برندینگ استفاده می‌شه و معمولا فانه. برای مثال شخصیت زردرنگ شرکت علی‌بابا که با اون شلوار سندبادی توی کمپین‌ها ازش استفاده می‌کنن یه مسکات مخصوص این شرکته. پنگوئن رازی، راحت، بامزه و خوشحال نماد لینوکس توی دنیای امروز ماست.

پنگوئینیتیس گرفتن تروالدز تو استرالیا

یه روایت واقعی و بامزه از لینوس تروالدز هست. ۳ سال قبل از داستان لوگو یه روز توی باغ وحش ملی استرالیا با گروه کاربرای کانبرای (پایتخت استرالیا) لینوکس، تروالدز رو یه پنگوئن کوچولو گازش می‌گیره و مبتلا به پنگوئینیتیس می‌شه. این یه بیماریه که خود تروالدز می‌گه باعث می‌شه شبا به پنگوئن‌ها فکر کنید و احساس محبت زیادی بهشون داشته باشید. قسمت بیماریش خب قطعا شوخیه ولی اتفاقا واقعا افتاده، تروالدز انقدر پنگوئن دوست داره که دستش رو تا داخل قفس می‌بره و خودش رو کارشناس پنگوئن‌شناسی می‌دونه D: ذهنیت شوخ‌طبع‌اش خیلی جالبه.

alt text

و درآخر...

اینکه لینوکس یکی از مهم‌ترین پروژه‌های جنبش نرم‌افزار آزاد حساب می‌شه و تروالدز انقد خودخواهانه سلایق شخصی خودش رو توی اسم، لوگو و حتی مسیر پروژه مدنظر می‌ده رو خیلی دوست دارم. این چیزیه که بچه‌های متعصب نرم‌افزار آزاد رو آتیشی می‌کنه، اونا به دموکراسی و Community-driven بودن پروژه خیلی تاکید دارن اما خب قرار نیست که همه‌اشون اینجوری پیش بره و باید این رو بپذیرن. از یه طرف کله‌شق بودن تروالدز هم یه مسئله‌ی ناجور جداست اما باید باهاش کنار اومد. تروالدز انقدری نابغه‌اس که توی نرم‌آزاد نتونن راحت کنارش بذارن. اینکه هنوز داره کرنل‌های مختلفی توسعه داده می‌شه و هیچ‌کدوم نمی‌تونن بهتر از لینوکس باشن خودش گویای همه‌چیز هست. به‌هرحال برم ببینم واسه لوگوی تهلاگ می‌شه چیکارا کرد. امیدوارم اولین پست وبلاگم رو دوست داشته باشید خیلی وقت بود یه پست طولانی اینجوری ننوشته بودم.

برچسب‌ها

لینوکس
لینوس تروالدز
تاکس
تهلاگ
میلینگ لیست
مسکات
نرم‌افزار آزاد
Larry Ewing
Homer
community-driven